ĐỊA LỚP 10

câu 1. Thế nào là môi trường? môi trường tự nhiên và môi trường nhân tạo khác nhau như thế nào?
Môi trường( môi trường xung quanh) là không gian bao quanh trái đất, có quan hệ trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người.
Môi trường sống của con người,  Tức là tất cả hoàn cảnh bao quanh con người, có ảnh hưởng đến sự sống và phát triển của con người( như một sinh vật và như một thực thể xã hội),  đến chất lượng cuộc sống của con người.
môi trường sống của con người bao gồm:
+ môi trường tự nhiên, bao gồm các thành phần tự nhiên: địa hình, địa chất, đất trồng, khí hậu, nước, sinh vật.
+ môi trường xã hội, bao gồm các quan hệ xã hội: trong sản xuất, trong phân phối, trong giao tiếp
+ môi trường nhân tạo, bao gồm các đối tượng lao động do con người sản xuất ra và chịu sự chi phối của con người( các nhà ở, nhà máy, thành phố…)
sự khác nhau căn bản giữa môi trường tự nhiên và môi trường nhân tạo
+ môi trường tự nhiên xuất hiện trên trái đất không phụ thuộc vào con người.  con người tác động vào tự nhiên,  làm cho nó bị thay đổi,  nhưng các thành phần của tự nhiên vẫn phát triển theo quy luật riêng của nó
+ môi trường nhân tạo là kết quả lao động của con người,  Nó tồn tại hoàn toàn phụ thuộc vào con người.  Nếu không có bàn tay chăm sóc của con người,  thì các thành phần của môi trường nhân tạo sẽ bị hủy hoại

câu 2. nêu chức năng và vai trò của môi trường địa lí đối với sự phát triển xã hội loài người
Môi trường địa lí có ba chức năng chính
+ là không gian sống của con người
+ là nguồn cung cấp tài nguyên thiên nhiên
+ là nơi chứa đựng các chất phế thải do con người tạo ra
Mặc dù là môi trường tự nhiên có vai trò rất quan trọng đối  với xã hội loài người,  nhưng nó không có vai trò quyết định đến sự phát triển của xã hội.  vai trò quyết định sự phát triển của xã hội loài người  thuộc về phương thức sản xuất,  bao gồm cả lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất.
Con người có thể làm nâng cao chất lượng môi trường hay làm suy thoái chất lượng môi trường.  điều này sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển xã hội là người

câu 3.  Thế nào là tài nguyên thiên nhiên?.  nêu các cách phân loại tài nguyên thiên nhiên.
Tài nguyên thiên nhiên và các thành phần của tự nhiên( các vật thể và các lực tự nhiên)  mà ở trình độ nhất định của sự phát triển của lực lượng sản xuất chúng được sử dụng hoặc có thể sử dụng làm phương tiện sản xuất và làm đấu trường tiêu dùng.
Phân loại tài nguyên
Theo thuộc tính tự nhiên: tài nguyên đất,  tài nguyên nước,  tài nguyên khí hậu,  Tài,  tài nguyên khoáng sản
Theo công dụng kinh tế: tài nguyên nông nghiệp,  tài nguyên công nghiệp,  Tài nguyên du lịch…..
Theo khả năng có thể bị hao kiệt trong quá trình sử dụng của con người;  tài nguyên có thể bị hao Kiệt( tài nguyên  không phục hồi được,  tài nguyên khôi phục được),  tài nguyên không bị hoa kiệt
Câu 4.  Nêu nguyên nhân làm suy giảm tài nguyên rừng.  việc mất Rừng dẫn đến hậu quả gì đối với môi trường sống của con người.
những nguyên nhân làm suy giảm tài nguyên rừng
khai thác gỗ  lấy rừng
rừng lấy đất canh tác nông nghiệp
cháy rừng
chiến tranh
b)  hậu quả của việc phá rừng
thay đổi thời tiết,  khí hậu
gây lũ lụt,  hạn hán
xói mòn đất
làm hạ mực nước ngầm về mùa khô
Làm tăng khí CO2  gây hiệu ứng nhà kính.  Nhiệt độ trái đất tăng làm băng tan,  nước biển dâng lên,  diện tích đất nổi bị thu hẹp.
làm giảm tài nguyên sinh vật,  ảnh  hưởng đến nơi cư trú của động vật
mất cân bằng sinh thái
Câu 5.  chứng minh rằng “  môi trường tự nhiên là điều kiện tiền đề,  thường xuyên,  cần  thiết nhưng không quyết định sự phát triển của xã hội”
môi trường tự nhiên là điều kiện tiền đề,  thường,  cần  thiết cho sự phát triển của xã hội
môi trường tự nhiên là điều kiện cần có trước hết đối với sự phát triển xã hội
môi trường tự nhiên tác động thường xuyên và  liên tục đối với sự phát triển xã hội
môi trường tự nhiên không thể quyết định sự phát triển của xã hội
môi trường tự nhiên biến đổi chậm,  còn xã hội phát triển nhanh
môi trường tự nhiên không thuận lợi,  con người khắc phục những  trở ngại,  nên xã hội vẫn phát triển.
Quyết định sự phát triển xã hội là phương thức sản xuất ( trình độ,  về,  cách thức tổ chức sản xuất)
Câu 6. Nêu sự phân loại tài nguyên thiên nhiên theo khả năng có thể bị Hào Kiệt trong quá trình sử dụng của con người. đứng trước nguy cơ cạn kiệt của một số loại tài nguyên thiên nhiên, con người phải có biện pháp khai thác và sử dụng như thế nào
a) Phân loại tài nguyên thiên nhiên
tài nguyên không khôi phục được: hoa
tài nguyên khôi phục được: đất trồng, các động, thực vật
Tây Nguyên không bị hao kiệt :năng lượng mặt trời, không khí, nước...
b) biện pháp khai thác và sử dụng
* đối với tài nguyên không khôi phục được: khoáng sản là nguyên liệu chủ yếu của công nghiệp hiện đại mà con người sử dụng ngày càng nhiều các khoáng sản vào sản xuất công nghiệp nên nguồn tài nguyên này dần cạn kiệt
biện pháp:
+ sử dụng thực hiện, sử dụng tổng hợp
+ cần sản xuất các loại vật liệu thay thế ( ví dụ: sản xuất các chất dẻo tổng hợp để thay thế các chi tiết bằng kim loại…..)
+ tìm cách khai thác những khoáng sản dưới đáy đại dương
* đối với tài nguyên khôi phục được
- đất: diện tích đất càng ngày càng giảm do con người không biết cách sử dụng hợp lý làm rất bi hoang mạc hóa và do con người dùng đất để phát triển thành phố, làm đường giao thông, xây dựng khu công nghiệp…..
+ biện pháp: thâm canh
- rừng: diện tích rừng ngày càng bị thu hẹp do sự khai thác quá mức, bừa bãi của con người.
- một số động vật có nguy cơ bị tuyệt chủng do con người đánh bắt quá nhiều ( cá voi) hoặc do cách đánh bắt ( dùng mìn, điện, hóa chất, lưới mắt nhỏ…) cho các sinh vật này không có điều kiện để phục hồi trở lại
+ biện pháp: đa số các chính phủ và tổ tổ chức về môi trường điều ngăn cấm việc làm này nhưng hiệu quả chưa thật cao
* đối với Tây Nguyên không bị hao Kiệt
nước: bị ô nhiễm do chất thải công nghiệp, sinh hoạt, phân bón hóa học, thuốc trừ sâu, diệt cỏ….
+ biện pháp: xử lý chất thải, chỉ dùng các loại thuốc ít độc hại
không khí: bị ô nhiễm do khói bụi công nghiệp, phương tiện giao thông….
+ biện pháp: chế tạo xe chạy bằng điện, năng lượng mặt trời, áp dụng công nghệ tiên tiến trong xử lý khói bụi công nghiệp, Tổ chức các hội thảo về môi trường kêu gọi cắt giảm bớt lượng khí thải, chất thải….


câu 7. Phân biệt khái niệm: môi trường bị ô nhiễm” và “ Môi trường suy thoái”
môi trường bị ô nhiễm là trạng thái mà khi lượng các chất thải độc hại đưa vào môi trường vượt quá nồng độ cho phép, có thể gây hại cho sức khỏe của con người, đời sống sinh vật.
môi trường suy thoái là tình trạng mà khi chất của các tài nguyên không ngừng bị giảm sút, do khai thác quá mức và sử dụng tài nguyên không hợp lý.
như vậy, tùy theo từng nước, từng địa phương mà vấn đề môi trường có thể có các sắc thái khác nhau: vấn đề ô nhiễm hay vấn đề suy thoái nổi lên hàng đầu.
câu 8. Tại sao nói vấn đề môi trường và tài nguyên của các nước đang phát triển không tách rời với vấn đề phát triển ở các nước tư bản chủ nghĩa phát triển?
trong vài ba chục năm trở lại đây, các nước phát triển đẩy mạnh đầu tư vào các nước đang phát triển, ở các ngành cần nhiều nguyên liệu, nhiên liệu, lao động không cần chuyên môn cao, dễ gây ô nhiễm môi trường-
các nước tư bản chủ nghĩa bằng con đường đầu tư vào các nước đang phát triển thu được các món lợi kếch sù. các nước được đầu tư phụng có lợi là giải quyết được vấn đề về công ăn việc làm, cải thiện một phần cơ sở vật chất kỹ thuật, có sự thay đổi về cơ cấu kinh tế theo hướng tiến bộ. nhưng trong sự hợp tác bất bình đẳng ấy, các nước đang phát triển bao giờ cũng chịu phần thiệt và phải trả giá đắt về sự ô nhiễm môi trường và suy thoái môi trường

câu 9. tại sao mối quan hệ giữa môi trường và sự phát triển không chỉ thể hiện ở mức vĩ mô mà còn có liên quan đến từng thành viên trong xã hội
- loài người đang đứng trước thử thách lớn: các nguồn tài nguyên thiên nhiên trên trái đất là có giới hạn. nhiều tài nguyên đang bị cạn kiệt, trong khi đó yêu cầu của sự phát triển lại không ngừng tăng lên, nền sản xuất xã hội Không ngừng được mở rộng.
- giải pháp: sử dụng hợp lí tài nguyên, bảo vệ môi trường, để xã hội phát triển, cho sự phát triển Hôm nay không làm hạn chế sự phát triển của ngày mai mà phải tạo nền tảng cho sự phát triển của tương lai.
- sự phát triển thực sự phải đảm bảo cho con người đối với vật chất, tinh thần ngày càng cao, trong môi trường sống lành mạnh. điều đó không chỉ thể hiện ở phạm vi toàn cầu, từng Quốc gia, Cộng đồng mà cả với từng cá nhân mọi người
câu 10” ô nhiễm không khí trên toàn cầu” sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta trong tương lai gần. em hãy cho biết nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí và những hậu quả do chúng mang lại
a) nguyên nhân gây ô nhiễm không khí
do hoạt động của các nhà máy, xe cộ, phá rừng, trong khu công nghiệp làm lạnh…. làm các loại khí SO2, NO2, CO, CO2 , CFC ...thãy vào trong khí quyển ngày càng nhiều
b) hậu quả
Khí SO2, CO , NO2 kết hợp với hơi nước tạo ra mưa axit làm cho cây trồng vật nuôi bị ảnh hưởng
khí NO2, CO gây ra chứng bệnh nhức đầu, chóng mặt, nhức mắt, khó thở và khói sương
chất CFC sinh ra trong các vật dụng làm lạnh, bình xịt…... làm thủng tầng ozone gây ra các bệnh nguy hiểm như ung thư
khí CO2 sinh ra nhiều do phá rừng ( cây hấp thụ khí CO2), CO2 có khả năng hấp thụ nhiệt làm cho Nhiệt độ trái đất tăng lên và băng hay cực sẽ dần tan làm cho mực nước biển dâng lên, điều này ảnh hưởng đến các quốc gia có đồng bằng Châu Thổ như Bangladet, Việt Nam..
Câu 11. Các nước đang phát triển gặp phải khó khăn gì về kinh tế- xã khi giải quyết vấn đề môi trường? Nêu nội dung chiến lược Quốc gia về bảo vệ môi trường ở Việt Nam
a) các nước đang phát triển gặp nhiều khó khăn về kinh tế- xã hội khi giải quyết vấn đề môi trường
- các nước đang phát triển chiếm hơn ½ diện tích lục địa, ¾ dân số thế giới, là nơi đang giải quyết nhiều vấn đề phức tạp trong quan hệ giữa môi trường và sự phát triển
- Đây là khu vực giàu tài nguyên thiên nhiên cả về trữ lượng và chủng loại, đặc biệt rất giàu về tài nguyên khoáng sản ( quặng kim loại, dầu mỏ, Than, khi đốt…) tài nguyên rừng, tài nguyên đất... để phát triển kinh tế xã hội
- các nước đang phát triển phần lớn là các nước nghèo chậm phát triển kinh tế xã hội. tình trạng chậm phát triển thiếu vốn thiếu công nghệ thiếu cán bộ khoa học kỹ thuật, gánh nặng nợ nước ngoài, hậu quả của chiến tranh và xung đột triền miên, sức ép dân số và bùng nổ dân số trong nhiều năm, nạn đói…. đã làm cho môi trường các nước đang phát triển bị hủy hoại nghiêm trọng
- các công ty tư bản nước ngoài đã lợi dụng những khó khăn về kinh tế để bóc lột tài nguyên
- sự chậm phát triển- sự hủy hoại môi trường- sự bùng nổ dân số là những vòng lẩn quẩn mà các nước đang phát triển bị trói buộc, cần tháo gỡ để thoát khỏi đói nghèo
b) chiến lược Quốc gia về bảo vệ tài nguyên và môi trường
duy trì các hệ sinh thái và các quá trình sinh thái chủ yếu, có ý nghĩa quyết định đến đời sống con người
đảm bảo sự giàu có của đất nước về vốn gen các loài nuôi trồng cũng như các loài hoang dại, có liên quan đến lợi ích lâu dài của Việt Nam và của cải nhân loại
đảm bảo việc sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên, điều khiển việc sử dụng trong giới hạn có thể phục hồi được
đảm bảo chất lượng môi trường phù hợp với yêu cầu về đời sống con người
phấn đấu đạt tới trạng thái ổn định dân số ở mức cân bằng với khả năng sử dụng hợp lý các tài nguyên tự nhiên
ngăn ngừa ô nhiễm môi trường, kiểm soát và cải tạo môi trường
câu 12. Trình bày vấn đề môi trường và phát triển ở các nước phát triển
những vấn đề môi trường ở các nước phát triển chủ yếu gắn với những tác động môi trường của sự phát triển công nghiệp, những vấn đề đô thị
những vấn đề lớn toàn cầu như hiện tượng thủng tầng ôzôn, hiệu ứng nhà kính gia tăng chất khí, mưa axit…. đều từ các trung tâm phát thải khí lớn của thế giới: EU, Nhật Bản, Hoa Kỳ…
nhiều nước công nghiệp phát triển đã bảo vệ tốt hơn môi trường của nước mình. tuy nhiên, nhiều công ty tư bản đã chuyển các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm sang các nước đang phát triển.
Câu 13. trình bày vấn đề môi trường và sự phát triển ở các nước đang phát triển

a) các nước đang phát triển là nơi tập trung nhiều vấn đề môi trường
các nước đang phát triển chiếm hơn ½ diện tích lục địa. Đây là khu vực giàu tài nguyên thiên nhiên, cả về trữ lượng và chủng loại đặc biệt là tài nguyên khoáng sản, tài nguyên rừng, đất trồng ..
¾ Dân số thế giới sống ở các nước đang phát triển. nhìn chung, là các nước nghèo, chậm phát triển, thiếu vốn, thiếu công nghệ, thiếu cán bộ khoa học kỹ thuật, Gánh nặng nợ nước ngoài. hậu quả của chiến tranh và xung đột triền miên, sức khỏe dân số và bùng nổ dân số trong nhiều năm, nạn đói….. đã làm cho môi trường ở các nước đang phát triển bị hủy hoại nghiêm trọng
b) khai thác và chế biến khoáng sản ở các nước đang phát triển
khai thác và chế biến khoáng sản có vị trí quan trọng trong nền kinh tế ở nhiều nước đang phát triển đó là nguồn xuất khẩu chủ yếu để thu ngoại tệ ở các nước Tây Á, Mỹ La Tinh, Châu Phi..
việc khai thác các mỏ lớn mà Không chú trọng đến các biện pháp bảo vệ môi trường đã làm cho nguồn nước, đất, không khí, sinh vật ở các khu vực có mỏ bị đầu độc bởi các kim loại nặng các hợp chất chứa lưu huỳnh…..
c) việc khai thác tài nguyên nông lâm nghiệp ở các nước đang phát triển
- việc đốn rừng diễn ra trên quy mô lớn để lấy gổ, củi, mở rộng diện tích đất canh tác và đồng cỏ. việc xuất khẩu gỗ tròn còn phổ biến làm cho các nước sản xuất gỗ bị thua thiệt nhiều
- cho nền nông nghiệp Quảng Canh, năng suất thấp, nên ở các nước nhiệt đới còn phổ biến tình trạng đốt rừng làm nương rẫy. việc theo đuổi mục tiêu tự túc lương thực bằng mọi giá đã làm cho hàng triệu ha đất rừng bị mất đi, nhường chỗ cho các đồi núi trọc, việc phát quang rừng làm đồng cỏ vào việc chăn thả gia súc quá mức, nhất ở các vùng nhiệt đới khô hạn đã thúc đẩy quá trình hoang mạc hóa

Câu 14 Phản ứng di chuyền trong môi trường là gì. Nêu phản ứng dây chuyền trong tự nhiên do hiện tượng mất rừng gây ra
Trong môi trường tự nhiên, các thành phần có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, sự thay đổi lớn của một thành phần tự nhiên nào đó sẽ kéo theo sự thay đổi của các thành phần tự nhiên khác thì gọi là phản ứng dây chuyền trong môi trường
b) Phản ứng dây chuyền do hiện tượng mất rừng
diện tích rừng bị thu hẹp → đất trống đồi trọc tăng→ mưa làm xói mòn đất→đồng bằng sẽ bị lũ lụt nhiều hơn→ gây thiệt hại mùa màng.
Phá rừng→tác hại đến môi trường sinh thái → gỗ quý ngày càng ít đi, chim thú bị tuyệt chủng→ khả năng hấp thụ khí cacbonic giảm→hiệu ứng nhà kính Tăng→ khí hậu nóng lên→băng tan mực nước biển dâng cao→nhập đồng bằng ven biển diện thích đất liền bị thu hẹp

Câu 15. mưa axit là gì? Những nguyên nhân nào gây ra mưa axit? mưa axit có tác hại như thế nào đối với sản xuất và đời sống?
a) mưa axit
Nước mưa bình thường có độ pH là 5,7. trong trường hợp khí quyển bị ô nhiễm bởi sự gia tăng các chất có gốc axit, mà chủ yếu là SO, NO, thì nước mưa sẽ hòa tan chúng tạo thành các axit sunfuric, axit nitric mạnh. khi đó độ PH trong nước mưa giảm xuống dưới mức trung bình và có khi xuống đến 3 hoặc ít hơn nữa. những trận mưa có độ pH thấp như vậy gọi là mưa axit
b).Nguyên nhân
Hoạt động của núi lửa
Các vụ thử hạt nhân
Cháy rừng
Khói thải ra từ các nhà máy và phương tiện giao thông vận tải
c) Tác hại của mưa axit
Làm nước ao hồ bị chua, tôm cá chết hàng loạt
Thoái hóa đất trồng
Nhiều rừng bị chết
Thứ hai các di tích lịch sử, văn
Ăn mòn cầu sắt, đường ray
Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người( bệnh viêm phế quản, hen, trẻ em đần độn…)