Chủ đề 4:NHẬT BẢN

1. Kiến thức
1.1. Biết vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ Nhật Bản
Quần đảo Nhật Bản nằm ở Đông Á, gồm 4 đảo lớn: Hô-cai-đô, Hôn-su, Xi-cô-cư, Kiu-xiu và hàng nghìn đảo nhỏ. Thủ đô Tô-ki-ô.
1.2. Trình bày được đặc điểm tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và phân tích được những thuận lợi, khó khăn của chúng đối với sự phát triển kinh tế
- Đặc điểm tự nhiên: Địa hình chủ yếu là núi trung bình và núi thấp, ít đồng bằng; sông ngòi ngắn, dốc. Nghèo tài nguyên thiên nhiên, nhất là khoáng sản. Nhiều thiên tai.
- Thuận lợi và khó khăn đối với sự phát triển kinh tế:
+ Thuận lợi: quốc đảo, dễ giao lưu với các nước, ngư trường lớn, vùng biển có các dòng biển nóng và lạnh gặp nhau nên nhiều cá.
+ Khó khăn: thiếu nguyên vật liệu, đất nông nghiệp hạn chế, lắm thiên tai: núi lửa, động đất, sóng thần.
1.3. Phân tích được các đặc điểm dân cư và ảnh hưởng của chúng tới kinh tế
Đông dân, tốc độ tăng dân số hàng năm thấp và đang giảm dần, tỉ lệ người già trong dân cư ngày càng lớn (dân số đang gia đi), dẫn đến thiếu nhân công và nảy sinh nhiều vấn đề xã hội.
Phần lớn dân cư tập trung ở các thành phố ven biển. Người dân lao động cần cù, trình độ dân trí và khoa học cao là động lực phát triển kinh tế.
1.4. Trình bày và giải thích được sự phát triển và phân bố của những ngành kinh tế chủ chốt
- Sự phát triển kinh tế Nhật Bản: Kinh tế Nhật Bản đã trải qua các giai đoạn phát triển thăng, trầm khác nhau như: suy sụp nghiêm trọng sau Chiến tranh thế giới thứ hai (giai đoạn 1945 -1952); khôi phục và phát triển với tốc độ cao (giai đoạn 1955 -1973) do chú trọng đầu tư hiện đại hoá công nghiệp, tăng vốn, gắn liền với áp dụng kĩ thuật mới, tập trung phát triển các ngành then chốt, duy trì cơ cấu kinh tế hai tầng; suy giảm do khủng hoảng dầu mỏ (những năm 70) và sau đó phục hồi do điều chỉnh chiến lược phát triển kinh tế; những năm 90, tăng trưởng kinh tế đã chậm lại.
- Các ngành kinh tế chủ chốt:
+ Công nghiệp: Giá trị sản lượng công nghiệp đứng thứ hai thế giới. Nhiều ngành đứng hàng đầu thế giới.
+ Dịch vụ: Là khu vực kinh tế quan trọng (gần 70% GDP). Thương mại, tài chính có vai trò to lớn trong nền kinh tế. Giao thông vận tải biển có vị trí đặc biệt quan trọng.
+ Nông nghiệp: có vị trí thứ yếu trong nền kinh tế (1% GDP), do diện tích đất canh tác ít. Nông nghiệp phát triển theo hướng thâm canh, chú trọng tăng năng suất và chất lượng nông sản. Sản lượng hải sản đánh bắt lớn, nuôi trồng hải sản được chú trọng.
- Phân bố của các ngành kinh tế chủ chốt:
+ Công nghiệp: Tập trung ở duyên hải Thái Bình Dương của các đảo Hôn-xu, Kiu-xiu.
+ Các thành phố lớn, các trung tâm kinh tế: Tô-ki-ô, Cô-bê, Hi-rô-si-ma.
1.5. Trình bày và giải thích được sự phân bố một số ngành sản xuất tại vùng kinh tế phát triển ở các đảo Hôn-xu và Kiu-xiu
- Hôn-xu: Kinh tế phát triển nhất, với nhiều ngành công nghiệp truyền thống và hiện đại. Nguyên nhân: vị trí địa lí thuận lợi, lao động có trình độ, dân số đông.
- Kiu-xiu: Phát triển công nghiệp nặng, đặc biệt khai thác than và luyện thép. Nguyên nhân: vị trí địa lí thuận lợi, lao động có trình độ.
1.6. Ghi nhớ một số địa danh: đảo Hôn-xu, đảo Kiu-xiu, núi Phú Sĩ, thủ đô Tô-ki-ô, các thành phố: Cô-bê, Hi-rô-si-ma.
2. Kĩ năng
- Sử dụng bản đồ để nhận biết và trình bày một số đặc điểm địa hình, tài nguyên khoáng sản, sự phân bố một số ngành công nghiệp, nông nghiệp của Nhật Bản.
- Nhận xét các số liệu, tư liệu về thành tựu phát triển kinh tế của Nhật Bản.